دود آتش حملات ترکیە بە روژآوا ، در چشمان غرب و آمریکا

دود آتش حملات ترکیه به روژآوا، در چشمان غرب و آمریکا

آرام حسن زاد- کارشناس ارشد روابط بین الملل

مقدمه

با توجه به نزدیکی جغرافیایی ترکیه با شمال سوریه(روژآوا) و جاه‌طلبی‌های نئوعثمانی ترکیه، این دولت یکی از فعال‌ترین قدرت‌ها در روژآوا بوده است که با هدف ایجاد یک دولت وابسته به اسلام سنی تحت کنترل خود و دست‌یابی به آرمان های سیاسی خود، در روژآوا مداخله می کند، تا با مداخله‌ی خود بر کردهای سوریه تسلط یابد. در این نوشتار سعی بر آن است که به این سوال اصلی پاسخ داده شود که؛ چگونه تهاجمات ترکیه به مناطق تحت محاصره کردهای روژآوا، اهداف سیاست آمریکا و اروپا را تضعیف می‌کند؟ پاسخ احتمالی به این سوال اصلی نوشتار این است که: دولت ترکیه، از طریق دشمنی با کردها، بی‌ثبات کردن بیشتر سوریه‌ی جنگ‌زده، توانمندسازی گروه‌های افراطی اسلام‌گرا، ممانعت از حل مسالمت‌آمیز درگیری طولانی سوریه و کمک به منافع ضدغربی روسیه، سیاست‌های خارجی آمریکا و اروپا را به خطر می‌اندازد.

ترکیه؛ از حمایت از بنیادگرایی تا اشغال و استعمار

ترکیه از آغاز ناآرامی ها و جنگ داخلی در سوریه، بطور مکرر سیاست هایی را دنبال می کند که با اهداف ایالات متحده، اتحادیه اروپا و ناتو در تضاد است. در ابتدا، ترکیه در تلاش برای سرنگونی رژیم اسد، در سوریه فعال شد و به گروه‌های اسلام‌گرای افراطی مرتبط با القاعده و داعش، سلاح و سیاست درهای باز را به پیش ‎‌برد. همچنین اسلام‌گرایان افراطی را برای مبارزه با نیروهای کرد سازماندهی و آموزش داده است. این گروه ها شامل داعش و گروه های مختلف افراطی وابسته به القاعده، مانند تحریر الشام (النصره سابق) سقور الجابر و جیش النصر است. به عبارت دیگر، دولت ترکیه از رشد گروه‌های اسلام‌گرای افراطی حمایت کرد، برای مثال، ترکیه به گروههای افراطی اجازه داد تا از فرودگاه استانبول برای سفر ایمن به سوریه( جایی که آنها منابع نظامی و اقتصادی فراوانی از جمله سلاح، آموزش، تدارکات و اطلاعات به دست آوردند)، استفاده کنند.آنکارا روابط خود را با داعش مستحکم کرد و تجارت مخفیانه نفت و سایر فعالیت های تجاری با گروههای افراطی اسلامی داشت.گروه‌های اسلام‌گرای تندرو تمرکز خود را از مبارزه با رژیم دمشق به تصرف قلمرو و اعلام خلافت و استفاده از سوریه به عنوان پایگاهی برای عضوگیری و آموزش شبه‌نظامیان داخلی و خارجی و طراحی حملات تروریستی در اروپا از جمله پاریس، بروکسل، برلین، استکهلم و لندن و … تغییر دادند. گروههای بنیادگرای اسلامی، همچنین با کشتن و آواره کردن، ساکنان شهرهای اروپا را را به وحشت انداختند. در نتیجه گسترش جهادی‌ها و موج عظیم پناهجویان، درگیری سوریه پیامدهای مهمی بر درهای اروپا گذاشت و امنیت آن را به خطر انداخت و بحران سیاسی را به وجود آورد. ترکیه به تجهیز و سازماندهی این شبه نظامیان اسلامی تحت پوشش ارتش آزاد سوریه که بعداً به ارتش ملی سوریه تغییر نام داد، ادامه داده است. این گروههای افراطی علیه کردها در سوریه مستقر شده اند تا از گسترش کردها و خواستار رسیدن به یک موقعیت خودمختار جلوگیری کنند. اقدامات ترکیه از مداخله و تهاجم فراتر رفته است. به عبارت دیگر، نیروهای مسلح ترکیه به مناطق کردنشین مانند عفرین و تل ابیض، هم برخلاف میل مردم محلی و هم در تضاد با حقوق حاکمیتی سوریه، حمله کردند و این مناطق را تصرف نمودند. ترکیه از زمان توافق با روسیه در عفرین در سال ۲۰۱۸، افراط‌گرایان اسلام‌گرا را برای کشتن کردها و جلوگیری از توقف خشونت و جلوگیری از برقراری صلح در سوریه مستقر کرده است. در واقع، ترکیه نه تنها این سرزمین های وسیع را اشغال کرده است، بلکه با در دست گرفتن کنترل و بهره برداری از منابع فرهنگی و طبیعی، شروع به استعمار آنها کرده است. به عنوان مثال، فرمانداران ترک را در عفرین، الباب، تل ابیض و تل رفعت قرار داده و با پاکسازی قومی، ساختار جمعیتی عفرین و تل ابیض را تغییر داده است. فرمانداران ترک وظیفه معرفی سیستم آموزشی ترکیه برای ترکی کردن ساکنان محلی عفرین را بر عهده داشته اند. اشغالگران ترک همچنین، مصادره مجموعه ای از مکان های باستانی عتیقه در روژآوا را برای حمل و نقل و نمایش در موزه های ترکیه آغاز کرده اند. بنابراین، نیات ترکیه در سوریه به طور چشمگیری تغییر کرده است، از مداخله، سرنگونی رژیم اسد و ترویج گروه های اسلام گرا از طریق تهاجم، اشغال و کنترل خاک سوریه، به استعمار و بهره برداری از منابع محلی و منطقه ای.

ترکیه و همکاری با روسیه

با شروع جنگ روسیه و اوکراین، آنکارا همکاری خود را با مسکو با هدف و استراتژی کلی حفظ رژیم اسد، معکوس کردن دستاوردهای کردها و وادار کردن نیروهای غربی به عقب نشینی از سوریه، تشدید کرده است. بنابراین، تهاجمات ترکیه با انگیزه احساسات ضدکردی، گسترش تروریسم جهانی اسلامگرا، مانع تراشی در راه حل سیاسی برای درگیری طولانی سوریه، تشدید درگیری های جدید و کمک به عقب نشینی نیروهای غرب در سوریه، منافع متحدان غربی خود در ناتو به خطر می اندازد. این سیاست‌های ستیزه‌جویانه ترکیه، مانع هرگونه امکان آشتی یا راه‌حل سیاسی را که بر یک جمعیت متنوع چند مذهبی، چند قومیتی و چند زبانه تأثیر می‌گذارد، است. به عبارت دیگر، همکاری ترکیه با سوریه وکمپین ضد کرد ترکیه در شمال سوریه که شامل تهدید، کشتار و تهاجم می شود، تأثیر مخربی بر منافع دولت آمریکا و اتحادیه اروپا دارد. استراتژی ترکیه در سوریه نه تنها اهداف غرب در سوریه و فراتر از آن را تضعیف می‌کند، بلکه به روسیه کمک می‌کند تا منافع روسیه را در ایجاد فضای مانور و دور زدن تحریم‌های اعمال‌شده توسط دولت‌های آمریکا و اتحادیه اروپا ارتقا می‌دهد.

علیرغم حملات آشکار و پنهان دولت ترکیه علیه کردها در سوریه و جاهای دیگر، قدرت‌های آمریکایی و اروپایی از محکوم کردن آنکارا خودداری کرده اند، در عوض با ترکیه مماشات می‌کنند. با این حال، پیامدهای استراتژی ضد کردی ترکیه نه تنها بر روابط کرد-ترکیه بلکه بر سیاست منطقه ای و بین المللی ایالات متحده و کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز تأثیر می گذارد. ممکن است استدلال شود که به جای مماشات، ایالات متحده و اروپا باید یک استراتژی دوگانه را برای کاهش پیامدهای مضر سیاست های ترکیه، نه تنها از طریق سیاست های اعلامی، بلکه از طریق اقدامات، اعمال کنند. غرب می تواند دولت ترکیه را تشویق کند که با پ.ک.ک، نیروهای دموکراتیک سوریه و سایر احزاب کرد برای از سرگیری روند صلح از طریق میانجیگری آنها (یعنی قدرت های غربی) وارد گفتگو شود. صلح و آشتی بین کردها و دولت ترکیه پوچی ادعاهای ترکیه در مورد جاه طلبی کردها برای ایجاد دولت خودمحتار در سوریه را آشکار خواهد کرد. صلح کرد و ترکیه به همان اندازه منطق دولت ترکیه را برای اقدامات مخرب و تهاجمی خود علیه کردها در داخل مرزهای خود و همچنین در سوریه و عراق از بین خواهد برد. احیای روند صلح بین کردها و دولت ترکیه (که به نفع اهداف غربی است و با دستور کار فعلی ترکیه ضد کرد مخالف است) می تواند تأثیری پویا بر سیاست داخلی و خارجی ترکیه در سوریه و خاورمیانه داشته باشد.

نتیجه‌گیری

اگر ترکیه به حمله به شرکای کردی ضد داعش، و سرپیچی از سیاست های غرب در سوریه و روسیه ادامه دهد، ایالات متحده و اتحادیه اروپا باید اقدامات پیشگیرانه و حتی تنبیهی علیه رویکرد تهاجمی ترکیه اتخاذ کنند درواقع ائتلاف AKP-MHP، که تحت سلطه اعضای افراطی ناسیونالیست ترک است، در آرزوی احیای روح نئوعثمان‌گرایی و ساختن ترکیه جدید مطابق با پیمان ملی میساک-میلی است. این هدف شامل گسترش مرزهای جدید ترکیه به شمال سوریه و عراق و ریشه کن کردن عناصر مخالف این روند بمانند،کردها است. بنابراین تحریم‌ها علیه ترکیه باید شامل لغو قراردادهای دوجانبه با دولت ترکیه، تعلیق عضویت ترکیه در ناتو و حذف دسترسی ترکیه به ساختارهای مالی جهانی باشد. به عبارت دیگر، قدرت‌های غربی باید رژیم اردوغان را مشابه رژیم پوتین بدانند که به یک کشور همسایه حمله کرده، زیرساخت‌های آن را تخریب کرده و مردم محلی را آواره کرده است. قدرت های غربی باید بپذیرند که ترکیه به عنوان یک کشور متخاصم عمل می کند تا یک متحد و همچنین بپذیرند که دود آتش حملات ترکیه بر روژآوا و ادامه همکاری ترکیه با روسیه و گروه‌های بنیادگرای افراطی، به چشم دُوَل غرب و آمریکا، می‌رود.