پاسخی به دیدگاه سطحی نگرانه توحید ملک‌زاده در مورد بز سینا

جناب آقای ملک‌زاده شوربختانه بنده مجموع نوشته‌های حضرتعالی را با دقت مطالعه نموده‌ام، چنین به نظر می‌رسد حضرتعالی دچار سندرم “تبدیل تاریخ به اسلحه” شده‌اید، خواستم یک بار پاسخ‌تان را بدهم و لیکن دوستان دانشگاهی بنده مانع از آن شدند، چرا که گویا تخصص‌تان تاریخ نیست و روش تحقیق در پژوهش تاریخ را فرا نگرفته‌اید و البته با فلسفه تاریخ آشنایی ندارید. این ماجرا گذشت تا آنکه امروز شنیدم از قلم خود برای ایجاد تنش بین فرهنگ‌های موجود در ارومیه استفاده نموده‌اید و در شرایط کنونی که شهر عزیزمان به آرامش، امنیت و وفاق نیاز دارد یک اظهار نظر غیرعلمیِ مخاطره‌آفرین نموده‌اید.

برادر عزیز من، جریان‌شناسی تاریخ‌نگر یکی از موضوعات بسیار مهمی است که شهر چند فرهنگی مانند ارومیه باید از آن آگاهی یابد. لذا این استعلاء محوری که معمولا برای ایجاد “اکسید انتالیسم فرهنگی”(به خلأ کشاندن اندیشه‌ها و عقول عامه مردم برای مهیاسازی یک استراتژی) مورد توجه شما قرار می‌گیرد، به‌نوعی تخلیه ذهنی و فلج‌سازی حافظه تاریخی اقوام به منظور دور شدن از مشترکات اجتماعی است. در واقع آنچه شما درباره تعریف کوه بز سینا انجام داده‌اید مبنای تاریخ ندارد. با کج کردن دهان نمی‌شود اسامی تاریخ را معنا و مفهوم دیگر بخشید.

دوست عزیز در بالای کوه بز سینا چادری، بنام وفاق اجتماعی شهر ارومیه پربار است و بنده شما را دعوت می‌کنم به نان و پنیر کُردی که قرن‌های متمادی در آنجا رهگذران چون شما از آن تناول کرده‌اند و آنگهی بصورت علمی و نه خیالی و آرزو اندیشانه در حضور اساتید بزرگ تاریخ این مرز و بوم معنای این واژه را برایتان صرف و نحو خواهم کرد.

جناب آقای ملک‌زاده، دست وفاق و دوستی و مهرورزی را به سوی شما دراز میکنم و حضرتعالی را به‌سان یک شهروند نوع دوست می‌نگرم به شرطی که “تفکر تاریخ‌نگاری توطئه محور” را رها کنید چرا که این تفکر یکی از فاجعه‌آمیزترین انگاره‌ها به تاریخ است، در واقع این رویکرد، تاریخ اقوام را از مقام واقعیت تا حد افسانه‌هایی جهت سرگرم کردن مردم تخفیف می‌دهد و یا تاریخ را به وسیله‌ای جهت انتقال ارزش‌های خودانگارانه مبدل می‌سازد و البته سلاحی در دست راوی گرفتار شده در چنبره تفکر موهوم قوم ستیزانه خواهد شد‌. برادر عزیز این انگاره در بنیاد خود غیریت ساز است، از منظر این‌ نوع نگاه سایر اقوام در تاریخ آنچنان ساکن و ساکت بوده اند گویی هیچ نقشی در ساختن زیست بوم شان نداشته اند، بعبارت دیگر این نوع نگرش با اتکاء به همان توهم توطئه محور، فرصت های اجتماعی برای نقش آفرینی را از غیریت ها سلب می کند.

در پایان باید عرض کنم تاریخ‌نگاری ما به نوعی خانه تکانی محتاج است، فرضیات و گمان‌ها و جزمیات پیشین را وا باید گذاشت و شناخت هر کس را باید از نو با پیروی از روش دکارت آغاز نمود.

بنده منتظر حضور سبزتان در کوه “بز سینا” هستم، بی‌شک همچون گذشته میزبانان خوبی خواهیم بود و البته دوست دارم قبل از پرداختن علمی به نام “بز سینا” با هم به ژرفای واژه “مرگور” که این کوه در آن قرار گرفته است برویم.

کریم فرجی – دانش‌آموخته دکترای تاریخ