از کانی سپی تا حکاری با شاعر کرمانج ارومیه / پیشینه شعر و ادبیات کُرمانج را بشناسیم

عزیز نعمتی از شاعران نامدار کُرد ارومیه در گفتگو با خبرنگاران ولات نیوز از خواستگاه شعر وادبیات کُردی سخن می گوید.   به گزارش ولات‌نیوز در گفتگویی صمیمی با شاعر پر آوازه ارومیه ای که چندی پیش برخروجی ولات نیوز قرار گرفت، زندگی نامه عزیز نعمتی و فعالیت های وی را شرح دادیم (برای خواندن

کد خبر : 2844
تاریخ انتشار : شنبه ۱۶ دی ۱۳۹۶ - ۱۱:۲۹

عزیز نعمتی از شاعران نامدار کُرد ارومیه در گفتگو با خبرنگاران ولات نیوز از خواستگاه شعر وادبیات کُردی سخن می گوید.

 

به گزارش ولات‌نیوز در گفتگویی صمیمی با شاعر پر آوازه ارومیه ای که چندی پیش برخروجی ولات نیوز قرار گرفت، زندگی نامه عزیز نعمتی و فعالیت های وی را شرح دادیم (برای خواندن کلیک کنید

 

در این گفتگو استاد عزیز نعمتی از پیشینه ادبیات کردی و ظهور شاعران کُرمانج در ایران با خبرنگاران ولات‌نیوز سخن می گوید.

استاد نعمتی در ابتدا با اشاره به خاستگاه ادبیات شفاهی کُردی می گوید: ادبیات شفاهی کُردی فقط منحصر به چند شعر، شاعر و یا ترانه سرا وخواننده نمی شود بلکه گستره وسیعی را از نحوه پوشش لباس و نحوه پخت و پز غذا ها گرفته تا آداب و رسوم زندگی و صنایع دستی مان را در بر می گیرد .

وی خواستگاه ادبیات سنتی و کلاسیک کُردی را منطقه وسیع “حکاری” در کُردستان ترکیه معرفی می کند و با لهجه شیرین کُردی کرمانجی می گوید؛ اکثر شاعران کلاسیک کُرد در منطقه حکاری متولد و پرورش یافته اند، نظیر این شاعران بزرگ را میتوان “مُلای باته ای سراینده مولودنامه کُردی، علی حریری، عبدالصمد بابک، مُلای جزیری، فقیه طیران، احمدخانی، پرتوبک حکاری و ..”نام برد که به حق سردمداران ادبیات کُردی کلاسیک به شمار می روند.

استاد نعمتی با اشاره به محتوی ادبیات آن زمان در منطقه حکاری می گوید: ادبیات عرفانی ادبیات غالب آن عصر بوده همانطور که می بینیم در عصر که مُلای جزیری، علی حریری و فقیه طیران، کُرد ها معضلات نفی هویتی حادی نداشته اند که شاعران بخواهند در باب هویت خواهی شعر بسرایند و می بینیم که در آن برهه ادبیات حجره و مساجد ادبیات قالب جامعه است زیرا بنیان گذاران آن ادبیات اکثرا روحانیون و طلاب مکتب اسلامی و حجره بوده اند و به تبع مضمون تمامی شعر های آن دوره نیز وصف پرودگار، ارتباط با خدا و خداشناسی به شیوه عرفان بوده است.

وی ادامه می دهد: بعد از تقسیم مناطق کردنشین بین دو امپراطوری ایران و عثمانی و انحلال میر نشین های کُردی در کردستان ترکیه، کم کم جنبش های هویت خواهانه در بین کُرد ها شکل می گیرد و همراه با این تغییرات ادبیات جدیدی بین شاعران کُرد پدیدار می شود که سرچشمه ظهور آن ادبیات هویت خواهانه فراخواندن خاندان میرهای مناطق کُرد نشین ترکیه به استانبول از سوی حکومت عثمانی بوده است که ادبیات روستایی آن خاندان ها به ادبیات شهری تغییر پیدا می کند و این جنبش ها در قالب تشکلات شهری در استانبول شکل می گیرد و شاعران ونویسندگان کُرد در سال ۱۹۱۲ در استانبول آن زمان سنگ بنای تشکلات کُردی را بنا نهد و از طریق نشریات متعلق به همان تشکل ها آثار خود را منتشر می کنند.

عزیز نعمتی به محتوی و مضمون آنان آثار اشاره می کند و می گوید: انتقاد از وضعیت اجتماعی، فرهنگی وسیاسی آن زمان محوریت اصلی آثار نویسندگان کُرد در آن عصر بوده است و به دنبال آن، رمان، داستان های کوتاه و شعر آزاد کُردی برای اولین بار از طریق همین تشکلات و نشریات وابسته به آن ظهور می کنند.

استاد نعمتی معتقد است که مطبوعات تاثیر بسیار چمشگیری بر ادبیات نوین کُردی داشته است و در این رابطه اظهار می دارد: هویت خواهی در ادبیات کُردی به شیوه نوین پس از انحلال میرنشین های کُردی و تشکیل جمهوری ترکیه آن هم از طریق روزنامه های آن زمان ظهور می کند که نمونه آن را می توان در روزنامه های “هاوار ” و “روناهی ” با صاحب امتیازی جلادت بدرخان مشاهده کرد که زاویه دید مطالب آن نگاهی مدرنیته به جامعه و برابری و دموکراسی بوده است .

وی ادامه می دهد: به دنبال ظهور این روزنامه ها و همزمان با تغییر رسم الخط رسمی ترکیه از عربی به لاتین برای نخسین بار در دو روزنامه هاوار و روناهی رسم الخط کُردی لاتین به نگارش در می آید.

این شاعر ارومیه ای با اشاره به تاریخچه ظهور شاعران کُرمانج در ایران می گوید: در حالی که در کردستان ترکیه شاعران و ادیبان کُرمانج جایگاه خود را پیدا کرده و دوران شکوفایی خود را طی می کردند در آن سوی مرز ها یعنی مناطق کُردنشین ایران خبری از شعر و ادبیات کُردی نبوده است و ظهور شاعران و ادیبان کُرد در ایران به تحولات بعد از دهه سی ام صده اخیر در مهاباد و ظهور نشریات و مطبوعات کُردی بر می گردد.

عزیز نعمتی شاگردان سیف القضات ادیب مشهور کُرد ایرانی؛ نظیر ماموستا هژار و ماموستا هیمن را پیشگامان شعر و ادبیات کُردی در ایران معرفی می کند.

وی می گوید تا چند دهه گذشته خبری از شعر وادبیات کُرمانجی در ارومیه نبوده است و ظهور ادبیات کُرمانجی و ادیبان کُرمانج در پی فعالیت روزنامه ای به زبان فارسی بود که در عصر ” اسماعیل آقا شکاک” چاپ می شد و کُرد های علاقه مند به نویسندگی و ادبیات را به خود جذب می کرد.

وی ادامه می دهد : قبل از ظهور انقلاب اسلامی ما در سطح کشور رادیوی کُردی کُرمانجی داشتیم و گوینده هایی که در این رادیو فعالیت می کردند کم کم علاقه مند به سرودن شعر کُرمانجی شدند و این یک آغاز مطلوب برای شکوفایی ادبیات کرمانجی در ایران بود.

عزیز نعمتی با اشاره به نوپابودن ادبیات کُرمانجی در ایران می گوید؛ سید عزیز علوی، سیدحاجی علوی، سیدجلال نظامی، پرویز جهانی و کافی علوی از پیشگامان شعر و ادبیات کُرمانج در شمال غرب ایران بوده اند وخوشبختانه امروز اکثرشان در قید حیات اند و علاقه مندان به این حوزه می توانند در محضرشان کسب تعلیم کنند.

استاد نعمتی با اشاره به سهم مطبوعاتی چون نشریه سروه در ظهور شاعران کُرمانج در ارومیه گفت: ظهور مطبوعات سهم بزرگی در پیدایش ادبیات ما داشته و دارد و ما به جرات پرورش یافته و محصولات مطبوعات و نشریات هستیم.

وی معتقد است ظهور تکنولوژی های ارتباطی جدید در سال های اخیر موج بزرگی از شاعران وادیبان کُرد را پدید آورده است و روز به روز بر شیفتگی به زبان و ادبیات مادری افزوده می شود.

 

 نعمتی می گوید ادبیات سورانی در ایران با توحه به جعیت چشمگیر کُردهای سورانی جایگاه بالاتری دارد و ادامه می دهد: پیشرفت در حوزه شعر و ادبیات سورانی در ایران بسیار چشمگیر تر بوده و امروز از ادبیات فارسی هم پیشی گرفته است که این مایه افتخار است.

وی در پایان خطاب به جوانان می گوید؛ به عنوان یک معلم از جوانان میخواهم که ادبیات و زبا خود را از یاد نبرده و آن را فرا بگیرند و بر روی جنبه های فکری جامعه خود که همان ادبیات و هنر است تحقیق ومطالعه داشته باشند تا نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کرده و برای نقاط ضعف راه حل ارایه داده و نقاط قوت را نیز هرچه بیشتر تقویت کنند.

استاد نعمتی در پایان گفتگو از خبرنگاران ولات نیوز قدر دانی کرد وجود این رسانه را برای پیشبرد فرهنگی و اجتماعی در سطح جامعه مهم وتاثیر گذار ارزیابی کرد.

انتهای پیام/ آزاد یوسفی راد

تیم خبرنگاران و عکاسان ولات نیوز :حکیم بصیرت – آرش مندا

کدخبر:۰۰۱۰۰۲

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 63 در انتظار بررسی : 63 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.