آیا خون سردار، طومارآمریکا را در عراق درهم خواهد پیچید؟

دونالد ترامپ با صدور دستور حمله به خودروی حامل سردارشهید قاسم سلیمانی در بامداد سوم ژانویه بار دیگر نشان داد که هنوز قادر به درک واقعیت وجودی جمهوری اسلامی ایران ونقش آن درمنطقه نگردیده است.

این حمله نه تنها نقض آشکارقواعد حقوق بین الملل بوده است بلکه درعرصه ژئوپلیتیک هم اشتباه فاحشی از سوی یک ابرقدرت جهانی بوده است که ممکن است هزینه گزافی را بابت ان پرداخت نماید که یکی از هزینه های سنگین آن تصویب خروج ارتش امریکا از عراق از سوی پارلمان عراق در روز ۵ ژانویه بوده است.

از نظر حقوق بین الملل این حمله نقض فاحش اصل حاکمیت ملی عراق،استقلال سیاسی و تمامیت ارضی آن بوده است در نتیجه بند ۴ ماده ۲ منشور ملل متحد به طور کامل نقض گردیده است.امریکا در توجیه این اقدام به حمله پیش دستانه و حق دفاع مشروع به موجب ماده ۵۱ منشور ملل متحد استناد می نماید.اما باید گفت که اولا اصطلاح حمله پیش دستانه بعد از وقایع ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ وارد ادبیات حقوق بین الملل گشته است و هنوز به عنوان یک اصل کلی مورد قبول واقع نگشته است وثانیا این اقدام برای دفع خطر حمله ای قریب الوقوع و حتمی صورت می گیرد و شیوه ان نیز باید متناسب با خطر قریب الوقوع باشد.در حالیکه ایالات متجده نتوانسته ثابت نماید که حمله سوم ژانویه دارای چنین مشخصاتی بوده است.اصولا برخوردهای نظامی اخیر در عراق رابطه ای مستقیم با جمهوری اسلامی ایران و نیروهای نظامی ان نداشته است.جمله گردان های مردمی حشد الشعبی به کنسولگری امریکا و یا حمله به سفارت ان کشور،امری داخلی بوده و مسئولیت آن مربوط به دولت و ملت عراق بوده است.حضور سردارسلیمانی در عراق و سوریه به دعوت دولت قانونی آن کشورها و در راستای مبارزه بین المللی با گروه های تروریستی از جمله داعش بوده است و همکاری جمهوری اسلامی ایران با نیروهای نظامی این کشورها نیز در این راستا قابل تعریف می باشد.همان گونه که امریکایی ها و روس ها نیز برای حضور نظامی خود در سوریه به این امر استناد کرده اند با این تفاوت که حضور نظامی ایران یا مقامات نظامی ایران با آگاهی و رضایت کشورهای میزبان بوده است.

استناد امریکا به اینکه نیروهای حشد الشعبی تحت کنترل و وابسته به ایران هستند نیز امری ثابت نشده و برخلاف اصول بین المللی بوده است.دیوان بین المللی دادگستری لاهه در قضیه« فعالیت های نظامی و شبه نظامی در نیکاراگوئه» در سال ۱۹۸۶معیار کنترل مؤثر نیروهای نظامی را مطرح کرده است و ارسال کمک و تجهیزات نظامی و مساعدت نظامی و حتی کنترل کلی آنها را برای تحقق انتساب اعمال نیروهای شبه نظامی به کشور ثالث کافی نمی داند.معیار کنترل مؤثر شامل صدور دستورات نظامی خاص و هدایت هر عملیات نظامی بوده است که با توجه به اینکه نیروهای حشد الشعبی در داخل سلسله مراتب نظامی و ادارای در نهایت تابع دستورات دولت عراق و نخست وزیرآن کشور هستند، نمی توان اعمال انها را به دولت جمهوری اسلامی ایران نسبت داد.

از نظر حفاظت از منافع استراتژیک و دکترین های سیاسی، اقدام ایالات متحده در حقیقت آغازی برپایان نفوذ ان کشور در عراق بوده است زیرا بالعکس تصور مقامات امریکایی،این اقدام موجب وحدت و همگرایی سیاسی در عراق در جهت مخالفت با امریکا شده است که برایند این امر در رأی پارلمان عراق مبنی برخروج نیروهای امریکایی از عراق نمود یافته است.همچنین موجب همدردی و نزدیکی بیشتر ملت عراق با نیروهای مردمی گشته است،امری که در طی اعتراضات اخیر علیه دولت عراق قدری کمرنگ گردیده بود.در داخل ایران نیز این واقعه منشأ اثر بوده است و موجب انسجام ملی،وحدت مردمی و نزدیکی بیشتر حاکمیت و ملت گردیده است که این امر برای عبور از بحران اقتصادی فعلی ضروری می باشد و نتیجه ای برخلاف انتظار مقامات امریکایی داشته است.

در پایان لازم است گفته شود که در حال حاضر بحث برسر واکنش جمهوری اسلامی ایران در صد اخبار جهانی می باشد اما به نظر نگارنده تا همین جای کار هم حکومت ایران بدون شلیک حتی یک گلوله انتقام سختی از دولت ناپخته و رئیس جمهور تاجر ان گرفته است.اجماع جهانی علیه اقدام ایالات متحده و اهتمام ملت و دولت عراق برخروج نیروهای امریکایی،یکی از اهداف همیشگی جمهوری اسلامی ایران بوده است که می تواند تمامی تلاش ها و هزینه های گزاف نظامی امریکا در عراق از سال ۲۰۰۳ به بعد را در عرض چند ماه برباد دهد و تا اینجای کارهم شرایط به نفع ایران پیش رفته است.جمهوری اسلامی ایران دست بالا را در معادلات سیاسی عراق دارد و این اقدام موجب تقویت موقعیت ایران گردیده است.امری که آثارآن درحوادث روزهای بعدی بیشتر نمود خواهد یافت