حکیم بصیرت - ولات نیوز
حذف نام «شاکرو» خواننده قسمتی از تیتراژ سریال «نون خ»؛ عمدی یا سهوی
فارغ از تمام سلایق، دیدگاهها و نقدهایی که این روزها پیرامون سریال “نون خ” در جریان است، نکتهای پراهمیت و قابل توجه نظر مرا به نگارش این سطور واداشته است و آن نیز پخش صدای برخی از هنرمندان پرآوازه کُرد مانند هنرمند یا دهنگبێژ #شاکرو، #حسن_زیرک، #مظهر_خالقی و #بیژن_کامکار است که به نوبه خود برای نخستین بار است که در سطح ملی از صداوسیمای پس از انقلاب به گوش ایرانیان میرسد.
در لابلای این سطور هنرمندی را که نامش عامدانه و یا شاید سهوا در این سریال به فراموشی سپرده شده است را یاد خواهم کرد. بیگمان تاکنون توجهتان به صدای دلنواز خوانندهای که در تیتراژ اول این فیلم میخواند جلب شده است و شاید برایتان سوال باشد که این هنرمند کیست و چه جایگاهی مابین هنرمندان کُرد در سراسر جهان دارد و چرا در دوفصل پیاپی پخش این سریال هیچ اسمی از این هنرمند پرآوازه کُرد ذکر نشده است؟!
ابتدا توجهتان را به این نکته جلب میکنم که یک دستهبندی از گویشهای زبان کُردی وجود دارد که میتوان آن را به گویشهای شمالی موسوم به کُرمانجی، میانی موسوم به سورانی، جنوبی که بیشتر با نام کلهوری شناخته میشود و گویشهای هورامی و زازاکی تقسیم بندی کرد، در این بین هنرمندی که در تیتراژ آغازین این سریال میخواند با نام معروف خود شاکرو شناخته میشود. او به گویش شمالی موسوم به کُردی کُرمانجی میخواند و در این ترانه ماجرایی را از دوران زندگی خود با صدایی لطیف در قالب قطعهای دیوانی اجرا مینماید.
موسیقی کُردی پیوندی ناگسستنی با زندگی روزمره کردها دارد. نوعی از موسیقی فولکلور کردی مربوط به بیان حکایتها و داستانها میشود. در این بین ترانههای داستانی نیز خودشان به دو بخش قهرمانی و دلدادگی تقسیم میشوند و نوع ترانهسرایی “دَنگبِژ شاکرو” در این دسته قرار میگیرد. (اصطلاح کُردی دهنگبێژ به معنای خواننده میباشد)
اما هنرمند شاکرو کیست؟!
عبدالکریم سروش فولکلور شناس کُرد ارومیه در معرفی این شاعر این چنین میگوید: “شاکرو دنیز” مشهور به “شاکرێ بهدیهێ محێ” یکی از دنگبژهای مشهور کُرد کرمانج در سال ۱۹۳۶ در الازگر استان آگری(آرارات) به دنیا آمد و خانواده وی نیز در آن دوران همانند میلیونها کُرد دیگر به آناتولی تبعید شد.
استاد سروش میگوید صدایش بر اندام هر کُردی لرزه میانداخت. شاکرو را Kewa Rebat مینامیدند. یعنی کبک نری که در میان کبکها آوازش قویتر و زیباتر است در واقع او را شاه دَنگبِژها لقب دادهاند. او استاد صدا بود. شاکرو از شاگردان رسو بوده و بیشتر آوازهای رسو را نیز خوانده است. رسو هم شاگرد عهودال بوده است. شاکرو دهها ترانه را ضبط نمود و علیرغم امکانات ناچیز آن زمان توانست بخشی مهم از فرهنگ و زبان کُردی را حفظ کند. شاکرو بیسواد بود اما خدمت عظیمی به زبان کُردی کرد، او در سال ۱۹۹۶ در شهر ازمیر ترکیه دار فانی را وداع گفت.
وی ادامه میدهد: از دَنگبِژ شاکرو در طول عمر دنگبژیاش بیش از ۲۶۶ ترانه در قالب ۶۵ کاست به یادگار مانده است. از بین ترانههای شاکرو ۳۵ ترانه حماسی، ۱۸۳ ترانه عاشقانه، ۲۷ ترانه در خصوص درگیریهای قبیلهای و عشیرهای، ۳ ترانه داستانی(بیت) و ۱۸ ترانه با موضوع طبیعت در این کاستها ثبت و ضبط شده است.
ترانهی دێران (شوربخت) که بخشی از آن در تیتراژ سریال “نون خ” پخش میشود یکی از ترانههای مشهور شاکرو میباشد که مربوط به داستانی در دوران و محل زندگانیاش میباشد.
سخن آخر آنکه انتظار میرفت عوامل این سریال پربیننده که در سطح کشور و حتی جهانی نیز در حال پخش است و به نظر میرسد هدف نهایی آن و سریالهایی دیگر هچون “پایتخت” آشنایی اقوام ایرانی با یکدیگر و نهایتا حفظ همبستگی ملی باشد، با رعایت اصل امانتداری نسبت به معرفی این هنرمند پرآوازه که صدایش چون مرواریدی است که به صدف هویت بخشیده، در تیتراژ آن اقدام مینمود! هرچند هنوز فرصتی برای جبران این اشتباه هست اگر واقعا نیتها برای معرفی اقوام و سرمایههای هنری و معنوی آنها از طریق چنین سریالهایی، صاف و صادقانه باشد.
برچسب ها :بیژن کامکار ، تاریخ ، ترانه سرایی ، حسن زیرک ، حکیم بصیرت ، داستان ، دنگبژ ، دنگبژهای نامدار کرد ، دهنگبێژ ، دیدگاه ، روایت ، زازاکی ، سریال نون خ ، سورانی ، شاکرو ، عبدالکریم سروش ، فرهنگ ، فولکلور ، کردستان ، کرمانجی ، کلهوری ، کورد ، گویش ، مظهر خالقی ، موسیقی ، هنرمند ، هورامی
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 67 در انتظار بررسی : 67 انتشار یافته : ۰